Trong thời gian gần đây, bên cạnh thuốc lá truyền thống, các loại thuốc lá thế hệ mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, tinh dầu vape đang âm thầm len lỏi trong đời sống, đặc biệt là trong giới trẻ. Đằng sau những sản phẩm có vẻ ngoài bắt mắt, mùi hương dễ chịu ấy lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng đối với sức khỏe và trật tự xã hội, nhất là tình trạng trà trộn chất ma túy trong các sản phẩm thuốc lá điện tử đang ngày càng gia tăng, gây nhiều hệ lụy nguy hiểm.
Thuốc lá điện tử chứa nicotine – một chất gây nghiện mạnh khiến người dùng lệ thuộc và khó cai, nếu không sử dụng sẽ rơi vào trạng thái mệt mỏi, bứt rứt, khó chịu. Nicotine gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển não bộ ở trẻ em và thanh thiếu niên, làm suy giảm trí nhớ, khả năng tập trung và gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm như tim mạch, đột quỵ, ung thư phổi. Ở phụ nữ mang thai, nicotine còn có thể gây sinh non, thai chết lưu hoặc ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Ngoài ra, nhiều loại thuốc lá điện tử còn chứa các chất độc hại như chì, formaldehyde hay THC – những chất gây ung thư, dị tật bẩm sinh và rối loạn thần kinh. Khói thuốc lá điện tử không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến người sử dụng mà còn gây hại cho người hít phải khói thụ động, đồng thời bám vào đồ dùng, quần áo, vật dụng trong nhà, ảnh hưởng đến môi trường sống.
Đáng lo ngại hơn, hiện nay một số đối tượng tội phạm đã lợi dụng thuốc lá điện tử để pha trộn các loại ma túy tổng hợp như ADB-Butinaca – một chất cần sa tổng hợp cực mạnh có trong danh mục chất ma túy theo Nghị định 57/2022 của Chính phủ. Khi sử dụng, chất này gây kích thích thần kinh trung ương, ảo giác, loạn thần và thậm chí có thể gây tử vong. Thực tế, nhiều vụ việc học sinh, sinh viên phải nhập viện cấp cứu do ngộ độc ma túy trong thuốc lá điện tử chỉ sau một vài lần sử dụng đã được ghi nhận. Các đối tượng này thường mua bán qua mạng xã hội, sử dụng hình thức giao hàng online, khiến việc kiểm soát gặp nhiều khó khăn. Chúng đánh vào tâm lý thích thể hiện, tò mò, ham thử cái mới của thanh thiếu niên bằng những lời quảng cáo hấp dẫn như “vô hại”, “ít độc hơn thuốc lá truyền thống”, “sang trọng, thời thượng”, từ đó dụ dỗ người trẻ sử dụng thử rồi dần dần lệ thuộc. Khi người dùng đã nghiện, chúng tăng giá để trục lợi. Không chỉ vậy, các công ty sản xuất thuốc lá điện tử còn dùng nhiều chiêu thức tinh vi như tạo ra hàng nghìn hương vị hấp dẫn như trái cây, kẹo, bạc hà để thu hút giới trẻ; thiết kế sản phẩm nhỏ gọn, giống cây bút, USB hoặc mỹ phẩm; quảng bá rầm rộ trên mạng xã hội, tài trợ cho người nổi tiếng và các sự kiện âm nhạc, thể thao nhằm gây ấn tượng với thanh thiếu niên. Đây chính là những chiêu trò đánh lừa cảm giác, khiến nhiều người lầm tưởng rằng thuốc lá điện tử là sản phẩm vô hại, hiện đại và hợp thời.
Để ngăn chặn hiểm họa từ thuốc lá điện tử chứa chất ma túy, rất cần sự chung tay của toàn xã hội. Trước hết, gia đình cần quan tâm, lắng nghe, đồng hành cùng con em, nắm bắt các mối quan hệ và sinh hoạt của con để kịp thời phát hiện dấu hiệu bất thường; phối hợp chặt chẽ với nhà trường, và khi cần thiết nên nhờ đến sự hỗ trợ của bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý. Nhà trường cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục học sinh, sinh viên hiểu rõ tác hại khôn lường của thuốc lá và ma túy, tổ chức các hoạt động ngoại khóa, tạo môi trường học tập lành mạnh, không khói thuốc, đồng thời phối hợp với các cơ quan, tổ chức, chính quyền địa phương trong việc quản lý, phòng chống ma túy học đường. Các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, giám sát, phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi buôn bán, tàng trữ, quảng cáo thuốc lá điện tử trái phép, nhất là những sản phẩm có chứa chất cấm.
Vì một xã hội an toàn, văn minh và không ma túy, mỗi người dân hãy nâng cao ý thức, nói không với thuốc lá điện tử và các chất gây nghiện, bảo vệ sức khỏe của bản thân, gia đình và thế hệ trẻ, cùng chung tay xây dựng cuộc sống lành mạnh, hạnh phúc và bền vững.